Bakteria na celowniku

Według najnowszych doniesień opublikowanych w Science Translational Medicine, infekcja bakteryjna może być jednym z czynników przyczyniających się do rozwoju endometriozy [1] - choroby, która objawia się silnymi dolegliwościami bólowymi i tym samym wywiera negatywny wpływ na jakość życia zmagających się z nią kobiet. 

Według oficjalnych danych nawet 15% kobiet w wieku reprodukcyjnym może chorować na endometriozę, co może przyczyniać się u nich do problemów z płodnością. Patogeneza choroby (czyli w skrócie zrozumienie jakie czynniki doprowadzają do jej powstania i dalszego rozwoju) jest złożona i nie da się określić jednej, konkretnej przyczyny odpowiedzialnej za rozwój endometriozy; najczęściej na rozwój choroby ma wpływ wzajemne oddziaływanie na siebie czynników genetycznych i środowiskowych. Infekcja bakteryjna będzie należała do tych drugich.

Fusobacterium

Wspomniane we wstępie badania zostały przeprowadzone w Japonii na grupie kobiet chorujących na endometriozę, od których pobrano do analizy próbki tkanki endometrium. Próbki tkanki pobrane od kobiet bez endometriozy w wyniku innych procedur medycznych stanowiły grupę porównawczą. Okazało się, że aż u 64% pacjentek (27 z 42 kobiet) cierpiących na endometriozę w pobranych tkankach były w obecne bakterie z rodzaju Fusobacterium. 

Bakterie te w normalnych warunkach bytują w jamie ustnej i przewodzie pokarmowym człowieka, gdzie w warunkach np. obniżonej odporności mogą przyczyniać się do rozwoju chorób przyzębia [2]. Wśród kobiet nie cierpiących na endometriozę, bakterie te wykryto u jedynie u 7% z nich (3 z 42 kobiet). Na trop potencjalnej infekcji bakteryjnej badaczy naprowadziło wcześniejsze wykrycie w komórkach pobranych z endometrium zwiększonej aktywności genu TAGLN, którego “pobudzenie” może wynikać m.in. ze stanu zapalnego wywołanego toczącą się infekcją. 

Antybiotykoterapia u myszy

W celu sprawdzenia, czy obecność bakterii z rodzaju Fusobacterium może przyczyniać się do rozwoju endometriozy, naukowcy przeprowadzili eksperymenty z wykorzystaniem modelu zwierzęcego. Myszy zostały podzielone na dwie grupy: w jednej drogi rodne myszy zostały “zaszczepione” bakteriami z rodzaju Fusobacterium, w drugiej myszy pozostały od nich wolne i stanowiły grupę kontrolną. Okazało się, że myszy zainfekowane bakteriami Fusobacterium miały większe i bardziej liczne ogniska endometriozy, które po podaniu antybiotyków (metronidazolu i chloramfenikolu) - zmniejszały się, hamując rozwój choroby. 

Co dalej z tym odkryciem?

Mimo obiecujących wyników uzyskanych w badaniach na myszach, należy pamiętać o ograniczeniach takich badań: w normalnych warunkach myszy oczywiście nie menstruują i nie chorują na endometriozę, a skuteczność potencjalnej antybiotykoterapii będzie musiała zostać oceniona w (planowanych już) badaniach klinicznych z udziałem pacjentek [3]. 

Pozytywne wyniki takich badań mogą sprawić, że w przyszłości antybiotyki dostaną zielone światło jako terapia uzupełniająca obecnie dostępne metody leczenia endometriozy. Ale na to jaki ostatecznie będzie werdykt, będziemy musieli jeszcze trochę poczekać.

Opublikowano w dziale nauki o zdrowiu dnia 15 lis 2023